संत श्री नामदेव

सध्याच्या हिंगोली जिल्ह्यात असणाऱ्या नरसी-बामणी येथील शिंपीकाम करणारे दामाशेटी रेळेकर व त्यांच्या पत्नी गोणाई यांच्या घरी नामदेवांचा जन्म झाला....मात्र त्यांचे बालपण पंढरपुरात गेले. मोठी बहीण आऊबाई, पत्नी राजाई, चार मुले नारा, विठा, गोंदा, म्हादा व एक मुलगी लिंबाई असा त्यांचा परिवार होता. त्याचप्रमाणे वारकरी संप्रदायामध्ये ज्यांचे नाव मोठ्या आदरपूर्वक घेतले जाते त्या जनाबाई यादेखील त्यांच्या परिवाराच्या सदस्य होत्या. त्या स्वतःला संत नामदेवांची दासी म्हणवून घेत. संत नामदेव हे वारकरी संप्रदायातील ज्येष्ठ संत तसेच पहिले संतचरित्रकार व आत्मकथाकार म्हणूनही ओळखले जातात. त्यांनी पंजाबी व व्रज भाषेमध्ये देखील काव्यरचना केल्या. पैकी ६५ काव्यरचना शीखधर्मोयांच्या पवित्र गुरुग्रंथसाहिब यामध्ये ‘गुरूबाणी’ या नावाने समाविष्ट करण्यात आलेल्या आहेत. कीर्तनाच्या माध्यमातून भागवत धर्म पार पंजाबप्रांतापर्यंत नेणारे ते आद्य प्रचारक होते. पंढरपूरला येणारे भक्तगण व साधुसंत यांच्या पावलांचा स्पर्श व्हावा म्हणून मुख्य विठ्ठल मंदिराच्या महाद्वारी प्रथम पायरीचा दगड होण्यात त्यांनी धन्यता मानली..या पायरीलाच "नामदेवांची पायरी " असे आदरपूर्वक संबोधले जाते