Solapur Forest Department
Menu
Tukdoji Maharaj was borne in the village of Yawali in the Amravati district on April 30, 1909. His original name was Manik Bandoji Ingale, and his parents were Shri Bandopant and Manjulabai. His guru, Aadkoji Maharaj, renamed him Tukdoji. Tukdoji Maharaj utilized his devotional songs, speeches, discourses, poetry, and hymns to effectively spread awareness against superstitions and caste discrimination in society. His Khanjiri bhajans were particularly distinctive. He was very dedicated to rural development and progress. He believed that the development of villages would lead to the development of the nation. Tukdoji Maharaj actively participated in various activities for national welfare. He took part in the freedom struggle and was arrested in August 1942, followed by his release in December. In 1943, he organized the Vishwa Shanti Week and established the Gurudev Printing Press, publishing monthly magazine ‘the Gurudev ‘ on April 5, 1943. On November 19, 1943, he founded the All India Shri Gurudev Seva Mandal. He opened temples for Hari bhajans and kirtans, for everyone, regardless of caste. During national crises like the Bengal famine, the China war, the Pakistan war, and the Koyna earthquake, he actively participated in relief work. On March 19, 1956, he established the Gurukunj Ashram in Mozari, Amravati. Tukdoji Maharaj contributed significantly to literature in Marathi and Hindi, producing works such as Gramgeeta, Anubhavsagar, Bhajanavali, Sevaswadharma, and Rashtriya Bhajanavali. Recognizing his efforts against superstitions, caste discrimination, and his work for rural development, President Dr. Rajendra Prasad conferred upon him the title of "Rashtra Sant." Tukdoji Maharaj passed away on October 11, 1968. In his honor, Nagpur University was renamed as "Rashtra Sant Tukdoji Maharaj Nagpur University"
स्वयंपाकात स्वाद आणि सुगंधासाठी याची पाने वापरली जातात.
स्वयंपाकात स्वाद आणि सुगंधासाठी वापरली जाणारी तुळस. याची उंची अतिशय कमी असते. याची पाने लहान व लंबगोलाकार असतात. पानांचा पृष्ठभाग हा थोडा खडबडीत असतो. पाने चुरल्यावर अतिशय सुंदर असा वास पसरतो
याची पाने देखील थोडी लांबट आकाराची असतात. मंद सुगंध असतो. पाने चूरल्यास लिंबासारखा वास येतो
याची पाने इतर तुळशींच्या मानाने लांब असतात. ही पाने चुरल्यास त्यांचा मारीगोल्डच्या फुलांसारखा वास येतो.
आपल्या येथे सब्जाचे झाड खास त्याच्या बियांसाठी लावले जाते. शरीराला थंडावा देणारा सब्जा उन्हाळ्यात महत्वाचा ठरतो. जागोजागी मिळणारा वर्ल्ड फेमस फालुदा, सब्जा शिवाय बनू शकत नाही. या तुळशीची पाने व बिया सरबतात घालून प्यायल्याने उष्णता कमी होते. विंचू दंशावर सब्जा तुळशीचा पाला चुरडून लावला जातो
अतिशय तीव्र असा सुवास असलेली ही तुळस विशेष औषधी आहे. याची फुले लाल रंगाची असतात. पानांचा चोथा त्वचाविकारांवर वापरला जातो. तसेच न भरणाऱ्या जखमांवरही हा पाला लावला जातो. जंगली पद्धतीने वाढणाऱ्या या तुळशीचे ‘रान तुळस’ असेही नाव आहे
या तुळशीचे खोड, पाने, व मंजिऱ्या कमी-अधिक प्रमाणात गडद जांभळ्या रंगाची असतात. उन्हात वाढलेल्या व जुन्या झाडांमध्ये हा रंग जास्त ठळकपणे उठून दिसतो. याच तुळशीला ‘काळी तुळस’, असेही संबोधले जाते. या तुळशीचे पाने खाल्ल्याने सर्दी-खोकला, ताप यावर लवकर आराम मिळतो
राम तुळस ही मोठ्या पानांची, उंच व रानटी पद्धतीने वाढणारी तुळस आहे. याची पाने पोपटी रंगाची असतात. या तुळशीच्या पानांना लवंग सदृश, मसालेदार असा सुवास येतो. पोटाच्या विकारांसाठी ही तुळस उपयुक्त आहे. या तुळशीला ‘लवंगी तुळस’, असेही संबोधले जाते